Jak przygotować się do badań
Drogi Pacjencie
- Na wizytę lekarską przynieś ze sobą wyniki badań, karty konsultacyjne od specjalistów, karty z dyżurów czy wypisy ze szpitala (najlepiej z kserokopią, którą zostawisz w POZ). To ważne, bo nie wszystko widać na pierwszy rzut oka. Wyniki badań pomogą lekarzowi właściwie ocenić stan Twojego zdrowia i dobrać najlepsze dla Ciebie leczenie
- Powiedz lekarzowi, jakie leki przyjmujesz (zapisz sobie ich nazwy i dawki). Informuj lekarza na co jesteś uczulony i czego Twój organizm nie toleruje.
- Prowadź, zgodnie z zaleceniem personelu medycznego, domowe pomiary ciśnienia tętniczego czy poziomu cukru, zapisuj wyniki i notatki przynoś ze sobą na wizyty. To pomoże ustalić prawidłowe leczenie.
- Zaufaj lekarzowi, mów prawdę, dzięki temu zadbasz o własne dobro. Wprowadzanie w błąd lekarza może prowadzić do postawienia mylnej diagnozy czy przepisania niewłaściwych leków, a to jest dla Ciebie niebezpieczne.
- Na czas wizyty wycisz telefon komórkowy, i nie odbieraj połączeń. To niepotrzebnie rozpraszałoby Was oboje.
- Rozpocznij wizytę od opisania niepokojących Cię objawów – co się dzieje, od kiedy. Niezbędne badania, zlecenia, skierowania czy konsultacje oraz sposób leczenia lekarz ustali z Tobą w dalszej części wizyty.
- Na wizytę u lekarza wybierz wygodne ubranie, takie, które nie utrudnia przeprowadzenie badania. Koniecznie też zadbaj o higienę osobistą.
- Nie załatwiaj zbyt wielu spraw jednocześnie – w kolejce do lekarza czekają też inni chorzy. Pomyśl, jak byś się czuł na ich miejscu….
- Słyszałeś pewnie o RODO. Ze względu na ochronę danych osobowych nie możesz sam przebywać w gabinecie. Jeżeli lekarz musi go opuścić, poprosi Cię, żebyś wyszedł do poczekalni.
Jak pomóc sobie i innym w rejestracji oraz poczekalni:
- Jeżeli nie możesz przyjść na umówioną wizytę, odwołaj ją telefonicznie. Dzięki temu ktoś inny będzie mógł skorzystać z pomocy lekarza.
- Zachowaj ciszę w poczekalni. Razem z Tobą czekają inni chorzy.
- Nie blokuj linii telefonicznej. Zapisuj daty i godziny wizyt podane w rejestracji. Osoba tam pracująca nie jest w stanie pełnić roli jednoosobowego biura informacji.
Przygotowanie do badań USG jamy brzusznej
Przygotowanie
Najistotniejszą przeszkodą w prawidłowej ocenie narządów jamy brzusznej jest zaleganie treści pokarmowej i gazu w żołądku, dwunastnicy i jelitach.O ile lekarz nie zaleci inaczej:
Badanie należy wykonywać na czczo!- co najmniej 6 godzin przed badaniem nie można nic jeść, dopuszcza się picie niegazowanej wody niewielką ilość, małymi porcjami starając się przy tym unikać nadmiernego połykania powietrza,
- nie należy też żuć gumy ani palić papierosów,
- pacjenci przyjmujący leki – powinni leki przyjąć zgodnie z zaleceniem lekarza, popijając je niegazowaną wodą, nie później jednak, niż 1 godzinę przed badaniem,
- w godzinach popołudniowych/wieczornych w dzień poprzedzający badanie należy unikać pokarmów i płynów wzdymających, napojów gazowanych, jogurtów, itp.
- pacjenci z tendencją do wzdęć – poza w/w zaleceniami, powinni zachować lekkostrawną dietę już dwa dni przed badaniem,
- w dniu poprzedzającym badanie należy przyjmować Simetigast Forte lub Ulgix USG 1 kapsułkę wieczorem i 1 kapsułkę rano w dniu badania lub Espumisan 3 x dziennie po 3 do 4 kapsułek przez 3 dni poprzedzające badanie (środek odgazowujący – dostępny w aptece bez recepty).
- aby ocenić pęcherz moczowy, wymagane jest jego wypełnienie w możliwie maksymalnym stopniu, dlatego co najmniej jedną godzinę przed badaniem należy wypić 1 litr niegazowanej wody. (Czas potrzebny na wytworzenie odpowiedniej ilości moczu jest równie ważny co ilość wypitych płynów.)
Przygotowanie do badania usg jamy brzusznej dzieci:
- noworodki i niemowlęta nie karmić i nie poić ok. 1-1.5 godz przed badaniem. Celem oceny odźwiernika proszę przynieść ze sobą w butelce mleko ewentualnie inny napój,
- dzieci od 1 do 5 roku życia – badanie powinno być wykonane co najmniej 2 godziny od ostatniego posiłku. Nie poić dziecka bezpośrednio przed badaniem,
- dzieci starsze (powyżej 5 roku życia) – badanie powinno być wykonane około 4 godziny po ostatnim posiłku,
- młodzież (od 15 roku życia) badanie powinno być wykonane około 6 godzin po ostatnim posiłku,
- dzieci z tendencją do wzdęć – o ile konieczne, Espumisan – zgodnie z zaleceniami lekarza.
RTG kręgosłupa L-S i jamy brzusznej
W dniu poprzedzającym badanie:
- należy zachować dietę lekkostrawną, bez pokarmów wzdymających, bez napojów gazowanych, mlecznych (np. jogurtów, kefirów),
- należy zażyć preparat Espumisan lub Ulgix USG , opcjonalnie preparat przeczyszczający zakupiony w aptece bez recepty (np. Regulax tabl., Xenna tabl, Forlax saszetki do rozpuszczenia). Preparaty należy zażyć według ulotki dołączonej do opakowania.
W dniu badania:
- o ile to możliwe, pacjent pozostaje bez posiłku, na czczo.
Zgłaszając się na badanie RTG pacjent powinien przynieść ze sobą:
- aktualne skierowanie na badanie,
- poprzednie wyniki badań diagnostycznych (opis + płyty), laboratoryjnych, wypisy ze szpitala
Przygotowanie do badań laboratoryjnych wykonywanych z krwi
Zalecenia ogólne
- Pora dnia Zaleca się, by do pobrania krwi do rutynowych badań zgłaszać się w godzinach rannych (7:00-10:00). W niektórych badaniach dopuszcza się możliwość pobierania krwi w innych porach; w takich przypadkach należy zaznaczyć godzinę pobrania.
- Posiłek Zaleca się (o ile nie ma innych wskazań), by przed pobraniem próbki krwi zachować ok. 12 godzinną przerwę w spożywaniu posiłków. Optymalnie, ostatni posiłek poprzedniego dnia powinien być spożyty ok. godz. 18:00. W dni poprzedzającym badanie należy unikać obfitych i tłustych posiłków oraz spożywania alkoholu. Przed badaniem dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody. W przypadku niemowląt i małych dzieci, przed pobraniem krwi dopuszczalne jest podanie lekkiego posiłku. Wyjątek stanowi oznaczenie stężenia glukozy.
- Inne czynniki (wysiłek, leki, zioła) Z zasady badań nie powinno się wykonywać po nieprzespanej nocy i forsownym wysiłku. O ile nie ma specjalnych wskazań, bezpośrednio przed pobraniem unikać wysiłku i stresu, nie palić. Wskazany jest krótki odpoczynek.Należy poinformować personel pobierający krew o zażywanych lekach, parafarmaceutykach, suplementach i preparatach ziołowych. Lekarz zlecający badanie decyduje, czy w dniu badania lub w okresie poprzedzającym można przyjmować leki.W celu oznaczeń stężenia leku, próbki krwi należy pobierać przed przyjęciem dawki porannej lub w szczycie wchłaniania (maksymalne stężenie), zgodnie z zaleceniem lekarza. Preparaty ziołowe mogą wpływać na metabolizm leku.Stosowane suplementy, szczególnie biotyna w wysokich dawkach, mogą wpływać na wyniki badań, powodując ich fałszywe zawyżenie lub zaniżenie. Jeśli to możliwe, nie przyjmuj biotyny optymalnie 72h przed pobraniem.
Test obciążenia glukozą
Zalecenia ogólne
- Na badanie należy się zgłosić najlepiej ze skierowaniem od lekarza, jeśli pacjent/pacjentka trafi do Punktu Pobrań bez dokumentu, będziemy prosić o podpisanie zgody na wykonanie OGTT. Na badanie należy zgłosić się na czczo. Warunek ten może być pominięty w przypadku kobiet w ciąży.
- Badanie trwa od l-2 godzin i wymaga spędzenia tego czasu w poczekalni Punktu Pobrań. Wykluczone jest opuszczanie Punktu Pobrań w celu np. zakupów, spaceru itp., ponieważ związany z tym wysiłek (praca mięśni) wpływa na obniżenie wyniku badania,
- W trakcie trwania testu nie wolno spożywać posiłków, przyjmować płynów ani palić papierosów. Test polega na dwu lub trzykrotnym pobraniu krwi i oznaczeniu w próbkach poziomu glukozy.
Zalecenie nie dotyczy wykonania OGTT u dzieci, u których dopasowanie dawki glukozy jest wskazywane przez lekarza w odniesieniu do wieku i wagi dziecka.
Przygotowanie pacjenta do pobrania jednorazowej, porannej próbki moczu na badanie ogólne
Przed pobraniem moczu zalecane jest:
- stosowanie umiarkowanej, zwyczajowej diety oraz przyjmowanie fizjologicznej (normalnej) ilości płynów,
- unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, który może spowodować pojawienie się w moczu lub zwiększenie stężenia białka i ciał ketonowych
- powstrzymywanie od stosunków płciowych w dobie poprzedzającej badanie
- dokładne umycie okolicy ujścia cewki moczowej ciepłą wodą bez środków myjących i dezynfekujących,
- unikanie badania w okresie od 2 dni poprzedzających menstruację (krwawienie miesiączkowe) do 2 dni po jej zakończeniu, ze względu na dużą ilość krwinek czerwonych i nabłonków uniemożliwiających uzyskanie wiarygodnych wyników badania.
Pobieranie porannej próbki moczu
- mocz do analizy pobiera się do czystego pojemnika jednorazowego (do nabycia w aptece lub w laboratorium), bezpośrednio po spoczynku nocnym (pierwsza poranna porcja moczu) ze środkowego strumienia,
- pojemnik opisuje się imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia.
Pobieranie przygodnej próbki moczu na badanie ogólne
- próbkę moczu pobiera się samodzielnie, bez wcześniejszego przygotowania, w dowolnym czasie i objętości. Aktywność fizyczna oraz nadmierna podaż płynów wpływają na skład moczu, dlatego wykonywanie badania ogólnego w próbce przygodnej zlecane jest jedynie w sytuacjach nagłych.
- mocz do analizy pobiera się do czystego pojemnika jednorazowego (do nabycia w aptece lub w laboratorium) ze środkowego strumienia,
- pojemnik opisuje się imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia.
Uwaga ! Należy pamiętać, że jeśli to tylko możliwe badanie powinno być wykonywane w porannej próbce moczu.
Przygotowanie noworodka lub małego dziecka do pobrania jednorazowej porannej próbki moczu na badanie ogólne
- osoba przygotowująca się do pobrania próbki moczu od noworodka lub małego dziecka powinna zaopatrzyć się w jednorazowe woreczki do zbierania moczu (apteka),
- po uprzednim umyciu i wysuszeniu okolic krocza dziecka należy przykleić woreczek do skóry,
- po uzyskaniu odpowiedniej ilości moczu woreczek jak najszybciej odkleić, mocz w woreczku dostarczyć do laboratorium.
Transport moczu: Próbkę moczu dostarczyć jak najszybciej do laboratorium. Zaleca się, aby transport moczu w temperaturze pokojowej trwał krócej niż 2 godziny. W przypadku utrzymania próbki w temperaturze 2-8 °C czas transportu może wydłużyć się do 4 godzin.
Przygotowanie i pobranie dobowej zbiórki moczu
Przed przystąpieniem do dobowej zbiórki moczu:
- przygotować czysty, 2-3 litrowy pojemnik
- w laboratorium uzyskać informację o ewentualnej konieczności dodania do pojemnika na zbierany mocz odpowiedniego stabilizatora i w razie konieczności zaopatrzyć się w taki stabilizator.
- w dniu rozpoczęcia zbiórki dobowej pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do muszli klozetowej.
Przeprowadzanie dobowej zbiórki moczu
- zbiórkę przeprowadza się w okresie 24 godzin (12 godzin w przypadku klirensu kreatyniny),
- każdą kolejną porcję oddanego moczu należy w całości przenosić do pojemnika przeznaczonego na zbiórkę. Zanotować godzinę rozpoczęcia zbiórki,
- pojemnik ze zbieranym moczem przechowywać w lodówce,
- zbiórkę prowadzić do następnego dnia,
- następnego dnia rano zakończyć zbiórkę o godzinie, o której ją rozpoczęto dnia poprzedniego, tj. po 24 godzinach (np. o godz. 7:00, o ile poprzedniego dnia rozpoczęto o 7:00),
- po zakończeniu zbiórki zawartość pojemnika dokładnie wymieszać, zmierzyć objętość moczu, a następnie odlać próbkę (około 50-100 ml) do jednorazowego pojemnika i dostarczyć do laboratorium,
- na kartce dołączonej do próbki należy koniecznie podać:
- dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
- całkowitą objętość zebranego moczu
- ciężar ciała
- wzrost
Uwaga ! Jeśli z jakiejś przyczyny w okresie 24 godzin pominięto w zbiórce nawet pojedynczą porcję moczu, zbiórkę należy przeprowadzić ponownie w innym dniu.
Pobieranie moczu do badań mikrobiologicznych (na posiew)
Mocz do badania mikrobiologicznego należy pobierać rano, a jeśli to niemożliwe, po 4 godzinach od ostatniego oddania. Tylko w uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest pobieranie moczu niezależnie od pory dnia. Informację taką należy przekazać pracownikowi Punktu Pobrań. Materiał należy pobierać przed włączeniem antybiotykoterapii. W przypadku przebiegającej terapii lekami o działaniu przeciwdrobnoustrojowym należy poinformować o rodzaju leku i okresie przyjmowania.Mocz pobierać przestrzegając poniższych zasad:
- Zaopatrzyć się w jednorazowy, jałowy pojemnik (dostępny w aptekach).
- Umyć ręce bieżącą wodą z mydłem i osuszyć jednorazowym ręcznikiem.
- Dokładnie umyć okolice krocza i cewki moczowej bieżącą wodą z mydłem, osuszyć jednorazowym ręcznikiem:
- Mężczyźni: Po odciągnięciu napletka, dokładnie umyć okolice cewki moczowej, spłukać i osuszyć jednorazowym ręcznikiem.
- Kobiety: Dokładnie umyć okolice krocza, jedną ręką rozchylić wargi sromowe odsłaniając ujście cewki moczowej, umyć okolice cewki, spłukać i osuszyć jednorazowym ręcznikiem.
- Przed samym pobraniem otworzyć jałowy pojemnik.
- Pobrać mocz z tzw. środkowego strumienia. Pierwszą partię moczu oddać do toalety, drugą partię moczu, nie przerywając strumienia oddać bezpośrednio do pojemnika, maksymalnie do 1/3 jego wysokości.
- Dla uniknięcia przypadkowego zanieczyszczenia bakteriami nie dotykać brzegiem pojemnika okolic narządów płciowych, a dodatkowo, palcami wewnętrznej powierzchni jałowego pojemnika.
- Pojemnik natychmiast zamknąć, zabezpieczyć przed uszkodzeniem, opisać imieniem i nazwiskiem.
- Natychmiast po pobraniu pojemnik z moczem dostarczyć do punktu pobrań materiału lub bezpośrednio do laboratorium.
- Mocz do chwili transportu przechowywać w temperaturze chłodziarki (4-8 °C), maksymalnie do 4 godzin.
Uwaga: mocz do badania ogólnego i na posiew dostarczać w dwóch oddzielnych pojemnikach: niejałowym i jałowym.
Instrukcja pobierania moczu u dzieci i noworodków do badań mikrobiologicznych
- Mocz do badania pobierać do jałowego pojemnika według zasad podanych dla mężczyzn i kobiet.
- Jedynie w wyjątkowych sytuacjach mocz pobierać do jałowego woreczka przyklejanego do skóry krocza.
- Woreczek zakładać rano po wykonaniu zabiegów higienicznych tuż przed oddaniem moczu przez dziecko wg podanych zasad.
- Woreczek odklejać zaraz po oddaniu moczu, zabezpieczyć przed wylaniem, umieścić w jałowym pojemniku. – NIE PRZELEWAĆ MOCZU.
- Natychmiast po pobraniu, mocz dostarczyć do punktu pobrań materiału lub bezpośrednio dla laboratorium.
- Mocz do chwili transportu przechowywać w temperaturze chłodziarki (4-8 °C).
